Greiðsluaðlögun einstaklinga

Hvað er greiðsluaðlögun ?

• Úrræði fyrir einstaklinga í verulegum greiðslu- og skuldavanda.
• Úrræðið felur í sér frjálsa samninga milli einstaklinga og kröfuhafa með milligöngu umboðsmanns skuldara.
• Mikilvægt er að umsækjandi taki virkan þátt á meðan umsókn er til vinnslu.

Skuldir sem greiðsluaðlögun tekur ekki til

• Skuldir sem falla til eftir að umsókn um greiðsluaðlögun hefur verið samþykkt.
• Skuldir vegna námslána.
  • Samhliða samningi um greiðsluaðlögun er hægt að semja um greiðslufrest á námslánum.
  • Virkar ábyrgðarskuldbindingar v. námslána falla undir greiðsluaðlögun.
• Meðlagsskuldir
•  Fésektir, kröfur vegna virðisaukaskatts, kröfur um afdregna vangoldna staðgreiðslu opinberra gjalda, kröfur um skaðabætur vegna tjóns sem skv. dómi hefur verið valdið með refsiverðu athæfi.

  • Heimilt að kveða á um tiltekna meðferð á kröfum sem annars falla ekki undir úrræði greiðsluaðlögunar einstaklinga, ekki er heimilt að kveða á um eftirgjöf á þessum kröfum og ekki er heimilt að kveð á gjaldfrest fésekta.

Námslán

• Samhliða samningi um greiðsluaðlögun er hægt að semja um greiðslufrest á námslánum.
• Vanskil námslána sem tilkomin eru áður en samningur um greiðsluaðlögun komst á er skeytt við höfuðstól kröfunnar.

Virkar ábyrgðarskuldbindingar vegna námslána

• Virkar ábyrgðarskuldbindingar falla undir greiðsluaðlögun

Kröfur sem falla undir greiðsluaðlögun:

Efni samnings til greiðsluaðlögunar tekur ávallt mið af heildarmati á aðstæðum hvers umsækjanda fyrir sig, en með greiðsluaðlögun má kveða á um:

•  Algera eftirgjöf einstakra krafna,
• Hlutfallslega lækkun krafna
• Gjaldfrest
• Skilmálabreytingar
• Greiðslu krafna með hlutdeild í afborgunarfjárhæð með ákveðnu millibili á tilteknu tímabili.
• Breytt form á greiðslu krafna
• Allt ofangreint í senn 

Skuldir sem standa utan greiðsluaðlögun en hægt er að gera ráð fyrir í greiðsluáætlun samnings til greiðsluaðlögunar:

Heimilt að kveða á um tiltekna meðferð á kröfum sem annars falla ekki undir úrræði greiðsluaðlögunar einstaklinga, ekki er heimilt að kveða á um eftirgjöf á þessum kröfum og ekki er heimilt að kveð á gjaldfrest fésekta.

• Fésektir
• Kröfur vegna virðisaukaskatts
• Kröfur um afdregna vangoldna staðgreiðslu opinberra gjalda
• Kröfur um skaðabætur vegna tjóns sem samkvæmt dómi hefur verið valdið með refsiverðu athæfi
• Meðlagskröfur

Vakin skal athygli á því að samningur til greiðsluaðlögunar sem gerir ráð fyrir fésektum í greiðsluáætlun frestar ekki heimild innheimtuaðila til að beita vararefsingu.

Veðkröfur

• Heimildir eru í lögum um greiðsluaðlögun einstaklinga sem ætlað er að koma til móts við fasteignaeigendur í tímabundum vanda.
• Skilyrði er að uppi séu sérstakar og tímabundnar aðstæður.
• Hægt er að kveða á um:
  • Tímabundið lægri mánaðarleg afborgun af veðkröfum
  • Tímabundin gjaldfrestur af veðkröfum ef óveruleg eða engin greiðslugeta er til staðar
• Á einnig við um aðrar veðkröfur en fasteignaveðkröfur

Yfirveðsettar fasteignir

• Einstaklingar geta óskað eftir lækkun á veðsetningu fasteignar þannig að hún miðist við markaðsverðmæti fasteignar að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.
• Gert samhliða greiðsluaðlögunarumleitunum.

Einstaklingar í verulegum fjárhagsvanda sem 

• Geta sýnt fram á að þeir verði um fyrirsjáanlega framtíð ófærir um að standa í skilum með fjárskuldbindingar sínar.
• Uppfylla þarf ákveðin skilyrði sem fram koma í lögum um greiðsluaðlögun einstaklinga.

Ráðgjafi hjá UMS getur aðstoðað við að meta hvort greiðsluaðlögun henti.

Einstaklingar búsettir erlendis

• Einstaklingar með ótímabundna búsetu erlendis geta sótt um greiðsluaðlögun.
• Vegna skuldavanda á Íslandi
• Greiðsluaðlögun tekur ekki til erlendra krafna
• Umsækjandi þarf sjálfur að veita allar nauðsynlegar upplýsingar um fjárhagsstöðu t.d. skattframtöl sem og upplýsingar um tekjur og framfærslukostnað í búsetulandi.

Hvernig er sótt um greiðsluaðlögun?

• Sótt er um aðstoð vegna fjárhagsvanda rafrænt , notast þarf við rafræn skilríki.
• Við vinnslu umsóknar sækir umboðsmaður skuldara upplýsingar um tekjur, eignir og skuldir og metur næstu skref í samráð við umsækjanda.
• Hjón og fólk í sambúð er heimilt að sækja um í sameiningu.

Hvað gerist áður en hægt er að samþykkja umsókn um greiðsluaðlögun ?

• Farið er yfir umsókn og kallað eftir öllum upplýsingum sem nauðsynlegar eru til að fá skýra mynd af fjárhagslegri stöðu umsækjanda.
• Umsækjandi þarf að uppfylla ákveðin lögbundin skilyrði til að umsókn hans verði samþykkt.
• Við mat á umsóknum er farið ítarlega yfir fjárhag umsækjenda með tilliti til eigna, tekna og skulda og er þá a.m.k. litið til síðustu fjögurra ár.
• Skilyrði er að síðustu 4 skattframtölum hafi verið skilað.
• Greina þarf hvort umsækjandi muni hafa aðra fjármuni en atvinnutekjur til að greiða af skuldum , s.s. vegna sölu eigna eða fjárframlaga annarra.
• Umboðsmaður skuldara staðreynir tekjur umsækjanda, samkvæmt opinberum gögnum, og veltu (samanlagðar innborganir) á bankareikningum í eigu umsækjanda.
• Sé misræmi á tekjum samkvæmt opinberum gögnum og veltu á bankareikningum er nauðsynlegt að umsækjandi veiti skýringar á því.
• Framfærslukostnaður er áætlaður skv. framfærsluviðmiði embættisins ásamt öðrum uppgefnum kostnaði frá umsækjanda.
• Umsækjandi þarf sjálfur að útvega gögn til staðfestingar á uppgefnum framfærslukostnaði þ. á m. uppgefnum kostnaði varðandi húsaleigu, rekstur húsnæðis og annan mánaðarlegan kostnað s.s. kostnað vegna dagvistunar barna.
• Sé vafi um að umsækjandi uppfylli skilyrði til að leita greiðsluaðlögunar þá er honum sent bréf/tölvupóstur (andmælabréf) þar sem honum er veitt færi á að koma sínum skýringum að og að og leggja fram gögn innan tiltekins frests.

Mikilvægt er að umsækjandi sinni samskiptum við ráðgjafa vel á meðan umsókn er í vinnslu. 

Hvað gerist þegar umsókn er samþykkt ?

• Þegar liggur fyrir að unnt er að samþykkja umsókn er haft samband við umsækjanda símleiðis ef unnt er, þar sem farið er yfir greiðsluaðlögunarferlið, greiðsluskjól og þær skyldur sem hvíla á umsækjanda meðan á því stendur, mögulega niðurstöðu í greiðsluaðlögunarsamningi o.fl.
• Eigi umsækjandi eignir er farið yfir þau skilyrði sem verða að vera uppfyllt svo umsækjandi geti haldið viðkomandi eign eftir í greiðsluaðlögun. Sé fyrirsjáanlegt að selja þurfi eign í greiðsluaðlögunarferlinu er umsækjandi upplýstur um það.
• Umsækjanda er í kjölfarið beðinn um að undirrita yfirlýsingu þar sem fram kemur að hann hafi kynnt sér áhrif greiðsluskjóls. Í kjölfar undirritaðrar yfirlýsingar er ákvörðun um samþykki tekin og innköllun birt í Lögbirtingablaði.

Greiðsluaðlögun felur ekki í sér

• Almenna lögfræðilega ráðgjöf eða aðstoð við mál sem eru einkaréttarlegs eðlis.
• Eftirgjöf skulda í öllum tilvikum.
• Aðstoð við að telja fram til skatts og/eða veita leiðbeiningar um skattamál.
• Að embættið taki við fjármunum frá umsækjendum og miðli til kröfuhafa.
• Ráðgjöf vegna bótamála.